دگرگونی و توانمند سازی مغز با روش نوح آموز
پِریا «شباب حسامی»
رژیم نوح آموز مغز میگوید: کلماتی که خداوند درباره تغذیه به حضرت نوح فرمود، کاملترین و عالیترین نسخه تغذیهای برای توانمند سازی و فعال سازی مغز انسان است. البته این دستور کامل شامل همه جسم انسان میشود منتهی در نوح آموز مغز، تأکید نگارنده، به تأثیر گذاری این رژیم در ارتباط با مغز، هوشیاری و تفکر است.
بر اساس علم جدید تغذیه، مغز برای سالم ماندن و افزایش کارایی خود، سه نیاز حیاتی دارد. اگر این نیازها به درستی و باندازه کافی پاسخ داده شوند، تضمین سلامت و بازسازی و فعال شدن مغز (البته صرفاً از جنبه تغذیهای) تأمین میشود. نیازهای ضروری مغز، برای سالم و توانمند زیستن آن کدام است؟
نیاز اول: مغز سالم، نیازمند بدن سالم است. این را از قدیم هم گفتهاند و جدیدیها هم همچنان میگویند. مشابهات آن هم در فرهنگهای مختلف، متعدد است مثل عقل سلیم در بدن سالم، روح فعال در بدن فعال و هکذا. پس اولین نیاز ضروری مغز و عقل و فکر سالم، بدن سالم است.
نیاز دوم: آنتی اکسیدان هاست. در دومین شماره نوح آموز درباره آنتی اکسیدانها با هم حرف زدیم. اینها مواردی هستند که بطور خلاصه از پیر و فرسوده شدن جسم انسان و طبعاً مغز او جلوگیری کرده و همچنین بر فعالسازی و بهبود فعالیتها و ارگانهای مختلف بدن، بطور تعیین کنندهای تأثیر میگذارند. فرق یک ماشین نو و کار نکرده با ماشینی که سالها کار کرده چیست؟ آنتی اکسیدانها میتوانند ماشین کهنه و فرسوده جسم انسان را مجدداً به حالت اولیه نزدیک کرده، تازه و نو کنند.
دانش مدرن تغذیه مغز هم، ادغان دارد، که آنتی اکسیدانها یکی از مبانی حیات سالم و فعال مغز است.
آنتی اکسیدانها همان طور که از پیر شدن جسم جلوگیری میکنند سبب جلوگیری از پیر شدن مغز هم میشوند. بعبارتی، آنتی اکسیدانها هم مغز را جوان میکنند و هم موجب حیات دوباره آن میشوند. بدن انسان برای سلامتی خود به پروتئین احتیاج دارد. نقش آنتی اکسیدانها برای مغز مانند نقش پروتئین است برای بدن.
و سومین نیاز: از دیدگاه متخصصان قرن اخیر، امگا سه یکی از مؤثرترین و مهمترین نیازهای مغز انسان است تا حدی که در ردیف یکی از نیازهای ضروری آن قرار گرفته است. این موضوع صرفاً به مغز ختم نمیشود، بلکه امگا سه یکی از نیازهای حساس و چند جانبه کل جسم انسان معرفی شده است. در سالهای اخیر هم کتابهای زیادی در اینباره نوشته شده و موضوع تا جایی پیشرفته که رژیمهای استاندارد تحت عنوان امگا سه و با موضوعیت آن طراحی و در سطح بین المللی عرضه شده است.
رژیم نوح آموز، کاملترین پاسخ ممکن را به این سه نیاز مغز که البته سه نیاز حیاتی برای سلامتی کل ارگانها بدن هم میباشد، داده است. از آخری (که خودش هم در حروف لاتین آخری است) شروع کنیم. از امگا سه.
امگا سه، نوعی چربی است که مهمترین و اصلیترین منبع آن ماهی و غذاهای دریایی است. خوب، خوردن ماهی و غذاهای دریایی هم یکی از بارزترین وجوه توصیه خداوند به حضرت نوح است و بنابراین یکی از پایههای رژیم نوح آموز محسوب میشود.
در رژیم نوح آموز علاوه بر توصیههایی که به تأمین روغنهای سازنده و مثبت منجر میشود، اثری از چربیهای ویرانگر و مضر دیده نمیشود. بیایید کمی وارد موضوع شویم.
نقش امگا سه برای مغز مثل نیاز ماشین به روغن است. آن هم روغن مخصوص ماشین نه هر روغنی. اگر بجای روغن ماشین در آن روغن نباتی بریزید، به این میگویند روغن ویرانگر. این میتواند پس از مدتی به ویرانی ماشین شما منجر شود. اگر به جای روغنهای سازنده از روغنهای مضر و تخریب کننده استفاده کنید بدن شما فرسوده و تخریب خواهد شد. عکس موضوع هم درست است.
مغز انسان چربترین بخش وجود انسان است و حدوداً ۶۰٪ آن از مواد چرب ساخته شده است. ملکولهای چربی علاوه بر تعیین میزان و تعداد ساخت عبور دهندههای (نرونی) مغز قادرند هورمونها و ژنهایی را تولید کنند که به نوبه خود باعث میشود مغز دچار رکود یا فعالیت شده و حتی خلق و خوی انسان را خوب یا بد کنند و به همین دلیل اگر چربی وارد شده به بدن از نوع مخرب باشد، اینکار بیشترین تأثیرات منفی خود را بر مغز شما و بنابراین بر کارکردها، رفتارها و خلق و خوی شما به جا خواهد گذاشت. ما عموماً بدترین چربیها را به خورد مغز و بدن خود میدهیم. چربیهای اشباع شده حیوانی مانند چربی لبنیات و گوشت، اسیدهای چرب ترانس مثل چربی غذاهای کنسرو شده و غذاهای سرخ شده، روغنهای هیدروژنه مثل مایونز و مارگارین و روغنهای گیاهی امگا ۶ مثل روغن آفتابگردان و ذرت. اینها از جمله چربیهای کم و بیش مضری محسوب میشوند که تأثیرات نامطلوبی را بر مغز و بدن بجا میگذارند. هیچ یک از این چربیها در رژیم نوح آموز (توصیههای خداوند به نوح (ع)) وجود ندارد و برعکس، بهترین چربیهای مورد نیاز مغز و بدن در این رژیم به وفور یافت میشود. چربیهای سازندهای مانند، ٍٍEPA DHA اسید لینولیک (که هر سه تایشان شکلهایی از امگا سه هستند) و نیز چربیهای اشباع نشده تک مانند روغن زیتون از جمله روغنهای سودمند و فعال کننده برای مغز و بدن میباشند. تأثیر این چربیهای سودمند و نیز تأثیر مخرب چربیهای مضر بر مغز به قدری است که متخصصان تغذیه را در زمان ما شوکه کرده است. این موضوع آنقدر مهم است که یکی از متخصصان تغذیه اینطور نتیجه گیری میکند:
«نوع چربی که شما از هنگام تولد تا روز مرگ به مغز خود میرسانید، مهمترین تصمیمی است که جهت رشد و شکوفایی یا مرگ و نیستی مغز خودتان اتخاذ میکنید» هر گاه مغز انسان از چربیهای بد انباشته شود و یا با چربیهای خوب تغذیه نشود، به تدریج توان و کارایی خود را از دست خواهد داد. در چنین وضعیتی غشاء خارجی سلولهای مغزی و دندریتهایی که برای ایجاد ارتباط بیشتر
(و بنابراین افزایش کارایی مغز) باید به اطراف کشیده شوند در جای خود خشک میشوند. حتی جریان شیمیایی موجود در عبور دهندههای نرونی، خشک شده و مقداری از مدار خود را از دست میدهند … مغز انسان حتی در دوره کهنسالی هم میتواند با تغذیه از چربیهای سازنده و مثبت، مجدداً به بازسازی خود دست بزند و دوباره رشد کند.
موضوع چربیهای مخرب و سازنده، بحث مفصل تری را میطلبد که ان شاء ا… در نوشته دیگری هر چه عمیقتر به آن وارد خواهیم شد. در آن صورت شما هر چه بیشتر مطمئن میشوید که کلامی که خداوند به نوح (ع) فرموده است، چقدر کامل، همه جانبه و بدون نقض است.
اما خلاصه اینکه برای داشتن مغزی سالم، توانمند و فعال هر چه بیشتر از روغنهای امگا سه (هر سه نوع آن) استفاده کنید. بعبارتی مصرف ماهی (و روغن ماهی) و دیگر محصولات دریایی و همچنین سبزیها را (که دارای نوع زنجیر کوتاه امگا سه هستند و بدن آنها را به زنجیره بلند امگا سه تبدیل میکند) افزایش دهید. روغن زیتون (و زیتون)، روغن کانولا و دانههای کتان را به روغنهای مایع دیگر ترجیح دهید (روغن کتان و کانولا مقدار زیادی امگا سه دارند) و در کنار اینها از روغنهای مضری که به آنها اشاره کردیم، هر چه کمتر استفاده کنید. بیشتر روغنهای مایعی که ما استفاده میکنیم دارای مقادیر زیادی امگا ۶ میباشند و امگا ۶ یکی از قاتلان مغز و سلامتی انسان است مگر اینکه در نسبت درستی (با امگا سه) مصرف شود.
نیاز دوم و سوم حیاتی مغز، سلامت عمومی بدن و وجود آنتی اکسیدان هاست که در مقالات قبلی کم و بیش مورد بحث قرار گرفته است.
باید گفت که رژیم نوح آموز از هشت طریق کلی و از دهها مسیر فرعی به سلامتی، توانمند سازی و افزایش کارایی جسم و ذهن انسان منجر میشود که در این گفتار یا گفتار مشابه حداکثر میتوان، فهرست این طرق را ذکر کرد چون باز کردن هر یک از آنها، جداً نیازمند نوشتن کتابهای متعدد است که در تقدیر بنده نیست. اما حداقل میتوان روشهای کلی این اثرگذاری را نام برد.
رژیم نوح آموز از طرق زیر تأثیرات چند جانبهای را بر سلامتی و توانمندی انسان بر جا میگذارد:
۱.تأمین نیازهای پروتئینی، چربیها، هیدراتهای کربن، آنهم از نوع خالص، زنده و طبیعی آن
۲.تأمین کامل ویتامینها و مواد معدنی از نوع خالص، طبیعی و با کیفیت آن
۳. تأمین روغنهای سازنده و فعال کننده مغز و جسم و رعایت نسبت متعادل و ترمیم کننده روغنهای امگا سه و امگا شش
۴.اشباع بدن از انواع متخلف و مورد نیاز آنتی اکسیدانها (عوامل جوانی و سازندگی بدن)
۵.فراوانی فیبر گیاهی بعنوان یکی از عناصر پر اهمیت در فعالیت طبیعی جسم
۶.تعادل قند خون و تغذیه بدن با قندهای مثبت (موضوع تعادل قند آنقدر مهم است که بعضی از دانشمندان علت اصلی پیر شدن انسان را، به هم ریختگی تعادل قند خون میدانند)
۷.نوع ترکیب بسیار سازگار و مکملی مواد غذایی با همدیگر (این مواد حالتی تمام کننده و پوشش دهنده برای همدیگر داشته و تلفیق آنها دارای بیشترین هماهنگی ممکن است)
افزایش انرژی بدن و صرف این انرژی در امور حیاتی مورد نیاز بدن (مانند مصرف انرژی برای دفع مواد سمّی، توکسینها و تفالههای کشنده از بدن)